Kratownice stalowe (inaczej zwane dźwigarami kratowymi) są często wykorzystywanymi ustrojami w projektowaniu obiektów parterowych, o dużych powierzchniach, stanowiącymi konstrukcję wsporczą pod poszycie dachu oraz zapewnienie stateczności poziomej. Kratownice stosowane są w Polsce przede wszystkim w obiektach przemysłowych, które to potrzebują dużo przestrzeni wewnątrz obiektu, dla usytuowania np. regałów magazynowych, a przy tym lekkiej i stabilnej konstrukcji nośnej. Ogromną zaletą dźwigarów kratowych jest możliwość stosowania ich zarówno w konstrukcjach typowo stalowych, jak i hybrydach żelbetowo-stalowych.

Największą zaletą konstrukcji kratownicowych jest waga konstrukcji. Takie same rozpiętości pomiędzy podporami możemy pokonać zarówno kratownicą, jaki i blachownicą, elementem gorącowalcowanym czy też żelbetowym, jednak najlżejszą konstrukcją z nich wszystkich, będzie konstrukcja kratowa. Dźwigar kratowy zapewnia także lepsze właściwości w zakresie sztywności i nośności niż wyżej wymienione rozwiązania konstrukcji stalowych. Różnice pomiędzy kratownicami, a elementami belkowymi pogłębiają się w miarę stosowania coraz większych rozpiętości pomiędzy podporami oraz zbierania większych obciążeń. Musimy pamiętać jednak, że kratownica będzie w pełni wykorzystana, jeśli nie będą występowały żadne ograniczenia projektowanego budynku – np. wysokość budynku. Wtedy pojawia się jeden z minusów stosowania dźwigara kratowego – jego wysokość, poprzez którą zapewniamy stabilność konstrukcji oraz możliwość przenoszenia dużych obciążeń.

Kolejną zaletą zastosowania kratownicy jako dźwigara dachowego jest możliwość przeprowadzenia przez niego, pomiędzy pasami górnym i dolnym elementów instalacji wewnętrznych, gdzie przy próbie podobnego przejścia przez element blachownicowy, gorącowalcowany, a także żelbetowy, musimy ominąć element sekwencją kształtek lub też podwiesić instalacje pod dźwigarem, tym samym zabierając tak cenną w obiektach przemysłowych przestrzeń. Tylko w wybranych przypadkach projektant zgodzi się na „podziurawienie” dźwigara dachowego.

Niestety, wyprodukowanie kratownicy jest bardzo czasochłonne z uwagi na konieczność połączenia ze sobą kilkunastu, a czasem nawet kilkudziesięciu elementów, aby powstał jeden dźwigar. Tym samym, zakłady produkujące dźwigary kratowe muszą brać pod uwagę wiele czynników wpływających na ekonomię postawionego im zadania. Szacuje się, że najbardziej uzasadnionymi dźwigarami kratowymi są te o rozpiętości powyżej 20m.

Minusem rozwiązania kratownicowego jako dźwigara dachowego w warunkach stosowania ochrony ppoż konstrukcji, jest konieczność stosowania zabezpieczeń powłokami malarskimi lub innymi rozwiązaniami, podobnie jak przy typowych rozwiązaniach stalowych, aby nośność konstrukcji była utrzymana przez normowo wymagany okres czasu.

Elementy kratownicowe to rozwiązania lekkie, o dużej nośności i sztywności, opłacalne ekonomicznie w obiektach przemysłowych o dużych rozpiętościach oraz przy konieczności montażu wielu instalacji pod połacią dachu. Zanim jednak Inwestor podejmie decyzję o zastosowaniu dźwigarów dachowych kratowych, powinien sprawdzić, czy na przeszkodzie temu dobremu, tańszemu rozwiązaniu, nie staną ograniczenia wysokości budynku, względy ekonomiczne produkcji np. zbyt małej kratownicy, a także uwarunkowania ppoż.

Zalety konstrukcji kratownicowych:

• waga konstrukcji
• możliwość przeprowadzenia przez kratownice elementów instalacji wewnętrznych
• lekkie rozwiązania o dużej nośności i sztywności, opłacalne w obiektach przemysłowych o dużych rozpiętościach